ارتباط میان مصرف لبنیات و سندرم متابولیک

شیوع اضافه وزن و چاقی به شدت رو به افزایش بوده و قویاً با ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی از جمله افزایش فشار و قند خون و همچنین دیس لیپیدمی در ارتباط است. تجمع این ریسک فاکتورها منجر به سندرم متابولیک و در نتیجه افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی می گردد. اخیراً مصرف لبنیات به لحاظ کاهش ریسک چاقی و اختلالات متابولیک به طور چشمگیری مورد توجه قرار گرفته است. ارتباط معکوس بین مصرف لبنیات و وزن بدن و نیز میان مصرف لبنیات و ریسک ابتلا به دیابت، سندرم متابولیک و فشار خون در مطالعات مشاهده ای نشان داده شده است.

این ارتباط ها اغلب به دریافت بیشتر کلسیم نسبت داده می شود زیرا نشان داده شده است که مصرف بالای کلسیم با وزن پایین تر، افزایش وزن و فشار خون کمتر در ارتباط است. اگرچه با توجه به همبستگی بالای میان کلسیم و مصرف محصولات لبنی، ارتباط مشاهده شده مربوط به کلسیم میتواند در مورد اثرات استفاده از سایر اجزای موجود در این محصولات نیز صادق باشد. نتایج یک متاآنالیز که اخیراً انجام شده است حاکی از آن است که کاهش وزن مرتبط با مصرف محصولات لبنی به دلیل ترکیب یک رژیم محدود از کالری همراه با مصرف این گونه محصولات می باشد.

مکانیسم های متعددی برای توضیح اثرات مفید لبنیات پیشنهاد شده اند. اولین مکانیسم احتمالی آن است که افزایش دریافت کلسیم می تواند شکل فعال ویتامین (D (1,25-dihydroxyvitamin Dو در نتیجه سطح کلسیم بین سلولی که موجب تحریک لیپولیز و مهار لیپوژنز در آدیپوسیت ها می شود را کاهش و حساسیت به انسولین در آدیپوسیت ها و سلول های ماهیچه ای را افزایش دهد. به علاوه، غلظت کاهش یافته کلسیم بین سلولی ممکن است از طریق کاهش توان عضلات صاف عروق و مقاومت عروق محیطی منجر به کاهش فشار خون گردد. مکانیسم پیشنهادی دیگر شامل تأثیر مثبت پروتئین های Whey بر عملکرد انسولین و اثرات مفید منیزیم بر حساسیت به انسولین می باشد.

انواع خاصی از محصولات لبنی می توانند دارای اثرات مختلفی بر اجزای متابولیکی باشند که این امر ناشی از تفاوت در میزان جذب ناشی از مقادیر متفاوت لاکتوز در این محصولات می باشد. اگرچه اثرات مفید مصرف لبنیات در بسیاری از مطالعات گزارش شده است، برخی از مطالعات مشاهده ای از این نتایج حمایت نمی کنند. برخی از این اختلاف در یافته ها را می توان به وجود تفاوت در جمعیت های مورد مطالعه و روش های مورد استفاده نسبت داد. بسیاری از مطالعات پیشین عمدتاً بر روی زنان و مردان به تنهایی انجام شده است.

به طور کلی می توان گفت که بین مصرف لبنیات و وزن بدن و فشار خون ارتباط معکوس وجود دارد که این اثر اغلب به کلسیم نسبت داده می شود و مطالعات آتی باید بر روی نقش سایر اجزای موجود در این محصولات تمرکز کنند.