محصولات پروبیوتیک و میکروبیوتای دستگاه گوارش در چاقی

روبیوتیک¬ها میکروارگانیسمهای زنده و غیربیماری زایی هستند که در صورت مصرف به میزان کافی اثرات مفید زیادی بر سلامت میزبان از جمله میکروبیوتای روده دارند. میکروبیوتای دستگاه گوارش به مجموعه ای از گونه های میکروارگانیسم که در دستگاه گوارش انسان ساکن هستند و نقش مهمی در عملکرد نرمال بدن ایفا می¬کنند، اطلاق می¬شود و هر فردی ترکیب میکروبیوتای مختص خود را دارا می¬باشد. ترکیب متعادل میکروبیوتای روده بر متابولیسم و عملکرد نرمال سیستم ایمنی موثر می¬باشد. نوزاد در داخل رحم مادر استریل است و دستگاه گوارش نوزاد در حین تولد و بعد از آن، میکروارگانیسم ها را به سرعت از مادر و محیط اطراف دریافت می¬کند. همزمان با رشد و تکامل کودک، میکروبیوتای روده نیز تکامل می¬یابد. رژیم غذایی از جمله عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار بر ترکیب میکروبیوتای روده می¬باشد و سن، ژنتیک، نژاد ، جغرافیا و دریافت پره بیوتیک¬ها، پروبیوتیک¬ها و آنتی بیوتیک¬ها سایر عوامل موثر می¬باشند. میکروبیوتای روده از طریق کمک به هضم و تخمیر مواد غذایی و تولید متابولیتها، حفظ تمامیت روده و تعادل سیستم ایمنی بر سلامت دستگاه گوارش موثر است. در شرایطی که تعادل باکتریایی دستگاه گوارش بهم ریخته است، جذب لیپوپلی ساکاریدهای دیواره باکتریهای گرم منفی در شروع فرآیندهای التهابی و اختلالات متابولیک از جمله چاقی اثرگذار است. دریافت رژیمهای غذایی پرچرب جذب این لیپوپلی ساکاریدها را تسهیل میکند و شرایط را برای افزایش وزن مهیا میسازد. استفاده از محصولات پروبیوتیک به عنوان غذای فراسودمند از طریق تعدیل جمعیت میکروبی ساکن در محیط روده در کنترل وزن و پیشگیری و درمان چاقی می¬تواند موثر باشد. امروزه محصولات پروبیوتیک بصورت مواد غذایی تخمیری یا کپسولهای پروبیوتیک در بازار موجود میباشند و گونه های متفاوتی از لاکتوباسیلوسها و بیفیدوباکتریومها در این محصولات استفاده میشوند. پروبیوتیکها از طریق تاثیر بر میزان جذب انرژی رژیم غذایی، افزایش تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر ناشی از تخمیر، تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و اشتها، برقرارسازی تعادل بین تولید سیتوکینهای پیش التهابی و ضد التهابی، افزایش هورمونهای سیری GLP-1 و PYY و کاهش لیپوژنز در بافت چربی بر کنترل وزن موثرند. نکته بسیار مهم در این زمینه این موضوع می¬باشد که نتایج مطالعات کارآزمایی بالینی بر روی گونه های متفاوت پروبیوتیک نشان داده است که گونه های مختلف اثر متفاوتی بر وزن می¬توانند داشته باشند؛ به عنوان مثال برخی از گونه های لاکتوباسیلوس در افزایش وزن و برخی دیگر در کاهش وزن موثر میباشند. مساله مهم دیگر در این زمینه ، دوز موثر پروبیوتیکها و طول مدت مصرف مورد نیاز می¬باشد. همچنان مطالعات برای تعیین فورمولاسیون موثر پروبیوتیکها در کاهش وزن ادامه دارد.